281
á vinnumarkaði..
Ríkisstjórnin hefur gefið eftir skatta á þá efnamestu á meðan atvinnurekendur greiða sér milljarða í arð og hækka laun sín um tugi prósenta. Á sama tíma eru launahækkanir almennra starfsmanna umfram 3% sagðar ógna efnahagslífinu
282
og annar stjórnarflokkurinn stærir sig meira að segja af því að það sé ekki nema eðlilegt að almenningur geri kröfur um hækkun launa, því svigrúmið sé fyrir hendi. En þegar til kastanna kemur er svarið: Nei!“ sagði Árni Stefán og bætti
283
.
Hverjar eru staðreyndir málsins varðandi laun þess hóps sem nú á í kjarabaráttu við Isavia? Langfjölmennasti einstaki hópurinn sem stendur í kjarabaráttunni eru öryggisverðir. Launasetning þessa hóps er á þann veg að meðalgrunnlaun eru 250.000.- kr. á mánuði
284
í staðinn.“.
Sigríður Ingibjörg segir meginverkefni kjarasamninganna að vernda kaupmátt og halda áfram að hækka lægstu laun.
„Eitt stærsta vandamálið er að hér hefur skort húsnæðisstefnu allt síðan verkamannabústaðir voru lagðir
285
meðvitaðir um réttindi sín og annarra á vinnustaðnum.
Með það að leiðarljósi er trúnaðarmönnum tryggð þau mikilvægu réttindi að geta sótt málþing, fundi, ráðstefnur og námskeið í allt að fimm vinnudaga á ári án skerðingar á reglubundnum launum
286
sem hvorki eigi rétt til launa né réttindi í samtryggingarsjóðum með tímabundnum undanþágum á atvinnuleysistryggingalöggjöfinni.
Í tillögum BSRB er lögð áhersla á að fyrirsjáanlegum hallarekstri á ríkissjóði og sveitarfélögum verði ekki mætt
287
Þá hefur ekki tekist að ná saman um jöfnun launa milli markaða, launaþróunartryggingu og fleiri mál sem BSRB hefur lagt áherslu á í viðræðunum.
Launaliðurinn er ekki á sameiginlegu borði BSRB heldur verður hann ræddur í samningum einstakra aðildarfélaga
288
við að nota hlutlæga mælikvarða til að mæla stöðu hagkerfa. Víðtæk áhersla á hlutlægni hefur gert það að verkum að jafnan er notast við tölulega og hagfræðilega mælikvarða við mat á stöðu samfélags.
Í þessu samhengi hefur gjarnan verið litið ... til meðaltala, það er samanlögðum tekjum eða eignum fólks er skipt á milli þeirra með jöfnum hætti í því skyni að gefa ímyndaða mynd af meðalstöðu hvers og eins. Það ætti að vera flestum ljóst að margir lifa ansi langt frá hinu svokallaða meðaltali ... . Töluverður munur er á efnahagslegri stöðu einstaklinga þegar litið er til kyns. Því miður er enn sem komið er afar takmörkuðum upplýsingum safnað um önnur kyn en karla og konur. Konur hafa sögulega allra jafnan átt, og eiga enn, minni eignir en karlar ... á milli íbúa en nú er gert.
Íslenska þjóðin er upp til hópa harðduglegt fólk en staðreyndin er sú að hér býr fólk sem hefur ekki fæðst með jöfn tækifæri, og áskoranir sem fólk tekst á við eru af mörgun toga. Sumir hafa meðvind, einhverjir
289
Stytting vinnuviku getur breytt miklu.
BSRB hefur lengi talað fyrir því að jafna þurfi stöðu kynjanna á vinnumarkaði og inni á heimilum. Stytting vinnuvikunnar er einnig gríðarstórt jafnréttismál, en rannsóknir sýna að styttri vinnuvika geti stuðlað ... að því að konur leiti síður í hlutastörf og karlar taki aukna ábyrgð á umönnun barna og heimilisstörfunum.
Það er von BSRB að með styttingu vinnuvikunnar takist að breyta hefðbundnum hugmyndum um hlutverk kynjanna með því að stuðla að jafnari skiptingu
290
að skerða réttindi sjóðfélaga heldur eigi þau að vera jafn verðmæt eftir breytingarnar og fyrir þær. . Verði ekki gerðar nauðsynlegar breytingar á frumvarpinu áður en það verður að lögum er ljóst að þessu verkefni er ólokið. Þá er ljóst að það mun ... sjóðfélaga í A-deild LSR og Brúar séu jafn verðmæt fyrir og eftir kerfisbreytingar. . Traust milli aðila er lykilforsenda þess að friður ríki á vinnumarkaði. Fari frumvarpið óbreytt í gegn er ljóst að verkefninu er ólokið og mun ótvírætt
291
1. maí 2017 kr. 280.000.
1. maí 2018 kr. 300.000.
Mánaðarlega skal greiða uppbót á laun viðkomandi starfsmanna sem ekki ná framangreindum tekjum, en til tekna í þessu sambandi teljast ... allar greiðslur, þ.m.t. hverskonar bónus-, álags- og aukagreiðslur, sem falla til innan ofangreinds vinnutíma. Laun fyrir vinnu umfram 173,33 stundir á mánuði og endurgjald á útlögðum kostnaði reiknast ekki með í þessu sambandi og heldur ekki vaktaálag
292
á kjarasamningstímabilinu minna hér á landi en í þeim löndum sem við berum okkur helst saman við.
Vísitala kaupmáttar launa fyrir tímabilið 2019-2022 náði hápunkti í ársbyrjun 2022 með 11% raunhækkun frá upphafi kjarasamningstímabilsins. Raunhækkun stóð í október sl ....
Í lok umræðna um áherslurnar í komandi kjarasamningsviðræðum var fjallað um næstu skref samningseininga BSRB undir stjórn Sonju. Góðar umræður voru um þau mál sem eru nú í brennidepli í aðdraganda kjarasamningsviðræðna s.s. jöfnun launa milli markaða
293
um að verðbólga muni ekki aukast mikið og því muni kaupmáttur þeirra sem halda launa sínum ekki skerðast. Hins vegar má reikna með að mjög muni draga úr neyslu vegna samkomubanns, sem gerir okkur erfitt fyrir að nálgast vöru og þjónustu, og lækkandi ... launafólki greiðslur í sóttkví. Einnig tókst að tryggja að foreldrar barna yngri en 13 ára og foreldrar barna yngri en 18 ára sem fá þjónustu samkvæmt lögum um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir fengju líka laun þrátt fyrir fjarveru
294
tímabært að samræma þetta starf, auka samvinnu og efla þjálfun með þeim hætti. „Með því tryggjum við jafnari gæði fræðslu og þjálfunar og jafnt aðgengi að þessari mikilvægu þjónustu en í leiðinni nýtum styrkleika hvers viðbragðsaðila um sig,“ segir Einar
295
úr álagi og jafna sig milli vakta. Þannig taka þær á sig ábyrgðina af því að tryggja andlegt og líkamlegt heilbrigði og koma í veg fyrir fjarveru vegna neikvæðra áhrifa vinnutímans.
Viðhorf Íslendinga til vinnu er að taka breytingum. Yngsta ... kynslóðin á vinnumarkaði, karlar jafnt sem konur, leggur ríka áherslu á sveigjanlegan vinnutíma og velur sér störf eftir því. Eftir stendur spurningin um hvernig við sem samfélag ætlum að mæta þessum breyttu áherslum.
BSRB hefur barist
296
landsmanna sem unnið hefur verið að undanfarin ár í sátt við opinbera starfsmenn. . „Við höfum frá upphafi lagt höfuðáherslu á að áunnin réttindi sjóðfélaga í lífeyrissjóðum opinberra starfsmanna yrðu jafn verðmæt eftir breytinguna og þau eru í dag ... að fela í sér að núverandi sjóðfélagar haldi sömu réttindum eins og hefði verið í núverandi kerfi eða jafn verðmætum.“. . Þar er einnig bent á hvernig tryggja megi að frumvarpið endurspegli samkomulagið að fullu. Í frumvarpinu er gert ráð
297
„Opinberir launagreiðendur eiga að vera öðrum fyrirmynd þar sem mismunun á grundvelli kynferðis á ekki að þekkjast. Kynbundnum launamun verður að eyða og stjórnvöld jafnt sem aðrir atvinnurekendur á vinnumarkaði verða að axla sína ábyrgð og taka á þessum ... að vera öðrum fyrirmynd þar sem mismunun á grundvelli kynferðis á ekki að þekkjast. Kynbundnum launamun verður að eyða og stjórnvöld jafnt sem aðrir atvinnurekendur á vinnumarkaði verða að axla sína ábyrgð og taka á þessum málum af festu
298
og þá stefnu sem bandalagið hefur mótað á síðustu þingum. BSRB hefur beitt sér fyrir lengingu fæðingarorlofsins og því að þak á greiðslur verði hækkað. Þá hefur bandalagið einnig lagt mikla áherslu á að fyrstu 300 þúsund krónurnar af launum fólks verði
299
með mjög skýrt umboð og skilaboð frá félagsmönnum aðildarfélaga okkar. Forgangsmál okkar eru þau að fólk geti lifað af á laununum sínum og að við styttum vinnuvikuna hjá launafólki. Viðræðurnar við okkar viðsemjendur eru hafnar og við reiknum með því að nú
300
ríkisstjórnarinnar. Ef lækka á tekjuskatt þarf að útfæra þá lækkun með þeim hætti sem helst gagnast þeim sem lægst hafa launin og barnafjölskyldum. Ekki með því að lækka skatta á hátekjufólk.
Aukinn kostnaður við fæðingarorlof.
Í tillögu