301
í viðtali við kvöldfréttir RÚV í gærkvöldi.
Gagnrýndi ólíka fjármögnun.
Birgir gagnrýndi í erindi sínu mismunandi fjármögnun opinbera heilbrigðiskerfisins og þess hluta sem er í einkarekstri. Hið opinbera kerfi sé fjármagnað á fjárlögum ... með fastri upphæð, óháð verkefnum, en í einkageiranum sé greitt fyrir unnin verk.
Þetta greiðslukerfi er mjög hvetjandi fyrir einkarekna þjónustu til að gera sem mest en um leið letjandi fyrir opinberu heilbrigðisþjónustuna. Þetta kerfi hafi leitt
302
atvinnuna eða hafna í ótryggum fjárhagsaðstæðum.
Í heilbrigðiskreppu verður okkur sérstaklega ljóst mikilvægi norræna líkansins, þar sem velferðarkerfið er sameign allra og fjármagnað af ríkinu. Það einstaklega mikilvæga starf sem starfsfólk ... þakklát.
Það er mikil hætta á að heilbrigðiskreppan sem Norðurlöndin, Evrópa og heimurinn standa nú andspænis geti haft skelfilegar afleiðingar fyrir hagkerfi okkar, atvinnulíf og möguleika fólks á að snúa aftur til starfa sinna. Þung ábyrgð hvílir ... bjarga störfum. Það mun skapa störf.
Öflugar og sjálfbærar fjárfestingar í til dæmis iðnaði, húsnæðismálum og uppbyggingu innviða hjálpar hagkerfum okkar til þess að komast í gegnum erfiðleikana sterkari, grænni og samkeppnishæfari ... okkar og velferð að lifa af og vera áfram nútímaleg er mikilvægt að velja þá leið sem hjálpar okkur í gegnum þessa erfiðleika og geri okkur sterkari en áður. Það gerum við best með örvandi aðgerðum og opinberum fjárfestingum, segir framkvæmdastjóri NFS
303
Starfshópur sem forsætisráðherra skipaði um málefni kjararáðs leggur til að ráðið verði lagt niður og að laun æðstu embættismanna fylgi þróun launa opinberra starfsmanna.
Starfshópurinn telur að launaákvarðanir kjararáðs hafi ítrekað ... til að laun æðstu embættismanna, í krónum, verði ákveðin í lögum. Launin verði svo endurskoðuð einu sinni á ári og hækki þá í takti við þróun launa opinberra starfsmanna.
Með þessu má, að mati starfshópsins, tryggja að breytingar á launum æðstu
304
markaðsvædd þjónusta til ójafnaðar hvað varðar heilsufar og aðgengi að heilbrigðisþjónustu.
.
Valfrelsi almennings eða fjárfesta?. . Í Svíþjóð hefur markaðsvæðing heilbrigðisþjónustunnar, og þar með ráðstöfun opinberra ... raunverulegri þörf fyrir þjónustu þeirra. Þetta hefur haft í för með sér ósanngjarna dreifingu opinberra fjármuna, þannig að betur stæð svæði í þéttbýli hafa notið góðs af á kostnað fátækari svæða í dreifbýli. Ekkert annað ríki hefur valið að fara þessa leið ... , að nýta almennt skattfé í þágu hagnaðardrifins einkareksturs. Jafnvel vægari útgáfur einkavæðingar hafa haft mjög neikvæðar afleiðingar í för með sér. Eftirlitslausri einkavæddri starfsemi sem fjármögnuð er af hinu opinbera má líkja við kerfislæga sýkingu ... einkatryggingarnar.
Ástæða er til að vekja sérstaklega athygli á því að hætt er við því, eins og dæmi eru um, að hagnaðardrifið kerfi fjármagnað af hinu opinbera opni tryggingafyrirtækjum leið inn í heilbrigðiskerfið þar sem þau finna fyrir arðvænlegan markað ... . Þar sem einkarekin fyrirtæki fjármögnuð af hinu opinbera geta alltaf treyst á tekjustreymi frá skattgreiðendum geta þau fyrir bragðið leyft sér að krefja tryggingafyrirtækin um hóflegri gjöld fyrir þá einstaklinga sem leggja peninga með sér. En þar sem skortur
305
Í Samflotinu eru Félag opinberra starfsmanna á Vestfjörðum, Starfsmannafélag Dala- og Snæfellsnessýslu, Starfsmannafélag Húsavíkur, Starfsmannafélag Vestmannaeyja og Starfsmannafélag Fjallabyggðar. Þau félög hafa nú skrifuð undir framlengingu á gildandi
306
og forsætisráðherra, kjarasamningar á almennum vinnumarkaði og yfirstandandi kjarasamningaviðræður opinberra starfsmanna. Hlusta má á þáttinn í heild sinni hér á vef Ríkisútvarpsins
307
aðildarfélaga komist í gott frí í sumar eftir viðburðaríkan og á tíðum strembinn vetur með kjarasamningum, kórónaveiru og öðrum erfiðum verkefnum. Við bendum á nýjan vinnuréttarvef BSRB þar sem leita má svara við ýmiskonar álitamálum varðandi réttindi opinberra
308
má svara við ýmiskonar álitamálum varðandi réttindi opinberra starfsmanna
309
meiri möguleika að ná sínu fram núna en þegar biðlistar hafa styst enn meira.
Íslendingar hafa borið gæfu til þess að hafa haldið í heilbrigðiskerfi sem rekið er á félagslegum grunni, fjármagnað af skattfé og rekið af hinu opinbera að mestu ... . Nýlegar kannanir staðfesta svo ekki verður um villst að afgerandi meirihluti landsmanna, meira en fjórir af hverjum fimm, vilja halda heilbrigðiskerfinu í opinberum rekstri og hafna frekari einkavæðingu. .
Talsmenn þess að einkavæða ... í heilbrigðisþjónustu tala gjarnan um að með því að semja við einkaaðila sé ekki verið að einkavæða. Einkarekstur sé ekki það sama og einkavæðing. Þar eru þeir ósammála fræðimönnum á sviði opinberrar stjórnsýslu. Einkarekstur er ekkert annað en einkavæðing á þjónustu
310
BSRB, stærstu heildarsamtök launafólks í opinberri þjónustu á Íslandi, leggur áherslu á að ríkið verði að auka við tekjuöflun sína til að unnt sé að efla velferðarþjónustu og styðja ... hjá þeim sem sannarlega hafa svigrúm til þess að greiða hærri skatta. Með því megi tryggja rekstur opinberrar þjónustu og tryggja sjálfbærni ríkissjóðs. Í þessu samhengi mætti til dæmis nefna hátekjuskatt, eignaskatta, bankaskatt, hækkun fjármagnstekjuskatts og hærri
311
Það sem einkennir vaktavinnuverkefnið er víðtækt samstarf og samvinna þvert yfir allan opinbera vinnumarkaðinn, bæði við kjarasamningsborðið og í allri innleiðingu og eftirfylgni. Í samningunum var einnig samið um að fyrir lok samningstímans myndu aðilar leggja ... vikum verða niðurstöður vinnustofunnar teknar saman og í framhaldinu mun stýrihópur verkefnisins, þar sem sitja fulltrúar allra heildarsamtaka launafólks, Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga og allir opinberir launagreiðendur, taka niðurstöður
312
eru afturvirkir frá 1. apríl 2019 og gilda út 31. mars 2023. Þau félög sem nú hafa undirritað samninga eru: Félag opinberra starfsmanna á Austurlandi, Félag opinberra starfsmanna á Vestfjörðum, FOSS, stéttarfélag í almannaþjónustu, Kjölur – stéttarfélag
313
Á nýjum vef, sem lagar sig að sjálfsögðu að öllum snjalltækjum og tölvum, getur þú lesið fréttir af starfseminni, pistla eftir forystufólk bandalagsins og skoðað réttindi opinberra starfsmanna á vinnuréttarvefnum.
Allt efnið á gamla vefnum
314
hafa verið á opinberum vinnumarkaði undanfarið.
Samningarnir taka mið af því rammasamkomulagi sem aðilar vinnumarkaðarins gerðu í október síðast liðinn. Gildistími samningsins er frá 1. maí 2015 til 31. mars 2019
315
úr sjálfbærni þess.
Umrædd 3,5% af iðgjaldsstofni hafa verið hluti af heildariðgjaldi sem hefur farið til samtryggingarhluta lífeyrissjóða á opinberum vinnumarkaði í áratugi. Í þeirri vegferð að jafna lífeyrisréttindi milli markaða var ákveðið að jafna ... réttindi meirihluta fólks á almennum vinnumarkaði upp á við til að þau væru í samræmi við réttindi fólks á opinberum vinnumarkaði, en það var gert með hækkun iðgjalda til lífeyrissjóða um 3,5%. Árið 2016 sömdu ASÍ og SA um að ráðstafa mætti þessari viðbót ... til tilgreindarar séreignar. Sú ákvörðun var ekki gerð í samráði við opinbera vinnumarkaðinn og myndi fela í sér grundvallarbreytingu á skipan lífeyrismála á opinberum vinnumarkaði.
Sú ráðstöfun tilgreindrar séreignar sem um ræðir hér mun að mati BSRB leiða ... fyrir kynin, lífslíkur, ævitekjur o.þ.h.
.
II. Markmiðið með jöfnun lífeyrisréttinda á milli opinbera og almenna vinnumarkaðarins var að samræma lífeyrisréttindi og auka sjálfbærni kerfisins. Lögfesting tilgreindrar séreignar
316
Nýr enskur vefur á heimasíðu BSRB hefur verið settur í loftið.
Á nýja vefnum má finna ítarlegar upplýsingar um réttindi og skyldur starfsfólks á opinbera og almenna markaðinum auk allra helstu upplýsinga um starfsemi BSRB, t.a.m. skipulag
317
hún í pistli sínum úr Stundinni. . Einföld skilgreining. Sigurbjörg segir skilgreininguna ekki flókna: „Einkarekstur er einkavæðing á þjónustu sem veitt er innan okkar opinbera heilbrigðiskerfis sem áfram ... er fjármagnað að mestu með sköttum. Slíkum einkarekstri er náð fram með opinberu stjórntæki sem kallast þjónustusamningar.“. . Það er full ástæða til að mæla með því að þeir sem eru áhugasamir um þetta málefni
318
% hafa gert það vegna kostnaðar við heilbrigðisþjónstuna.
Samkvæmt sömu könnun telur jafnframt yfirgnæfandi meirihluti (81,1%) að hið opinbera ætti fyrst og fremst að reka heilbrigðis- þjónustuna. Í öllum hópum og undirhópum samfélagsins var meirihluti ... fyrir opinberum rekstri heilbrigðisþjónustunnar. Aðeins um 1% svarenda taldi að einkaaðilar ættu fyrst og fremst að sjá um rekstur heilbrigðisþjónustunnar. Þegar afstaða til reksturs heilbrigðisþjónustunnar er skoðaður á milli ára sést að stuðningur við félagslega
319
á Íslandi. Fyrir utan að gegna öryggishlutverki hefur Ríkisútvarpið stuðlað að jöfnu aðgengi allra að opinberri umræðu, afþreyingu, íþróttaviðburðum, menningu og fréttum. Með uppsögnum um fimmtungs starfsmanna Ríkisútvarpsins er ekki verið að gæta aðhalds ... þess sem BSRB varaði við þegar Ríkisútvarpinu var breytt í opinbert hlutafélag að veruleika. Sú breyting átti m.a. að skila hagkvæmari rekstri, sérstakt útvarpsgjald átti að tryggja fjármögnun Ríkisútvarpsins og starfsfólk átti að fá meira rými til að semja
320
Heilbrigðis- og velferðarnefnd BSRB ítrekar mikilvægi þess að tryggja jafnt aðgengi allra að heilbrigðisþjónustu, óháð efnahag eða búsetu. Sátt hefur ríkt um það fyrirkomulag heilbrigðismála, þvert á alla stjórnmálaflokka, að hið opinbera veiti ... í formi hækkunar á komugjöldum og sérstaks gjalds fyrir innlagnir á sjúkrahús líkt og gert er ráð fyrir í fjárlagafrumvarpi ríkisstjórnarinnar. Einnig er mjög varað við öllum aðgerðum sem miða að því að færa verkefni á sviði heilbrigðismála frá opinberum