21
Það er fagnaðarefni að Samtök atvinnulífsins hafi áhuga á að stytta bilið á milli þeirra níu mánaða sem foreldrar fá í fæðingarorlofi og þess tíma sem börn þeirra komast inn á leikskóla. En það er miður að eina lausnin sem samtökin koma auga ... á sé að setja níu mánaða gömul börn á leikskóla í stað þess að styðja augljósar leiðir til að lengja þann tíma sem ungbörn fá með foreldrum sínum í fæðingarorlofi.
Markmiðin með lögum um fæðingarorlof er tvíþætt. Annars vegar tryggja lögin réttindi barna ... til samvista við báða foreldra sína. Ég efast um að margir séu þeirrar skoðunar að það sé betra fyrir níu mánaða gömul börn að fara strax á leikskóla frekar en að vera áfram í umsjá foreldra sinna.
Hins vegar eiga lögin um fæðingaroflof að stuðla ... fæðingarorlofi tekur við bið þar til börnin komast að á leikskóla, svokallað umönnunarbil. Ríkið hefur hingað til skilað auðu þegar kemur að leikskólavist. Engar kvaðir eru settar á sveitarfélögin um hversu gömul börn á að taka inn á leikskóla. Að meðaltali ... eru börn um 20 mánaða þegar þau komast inn á leikskóla. Umönnunarbilið er mislangt eftir því hvar á landinu fólk er búsett.
Áætla má út frá tölum frá Hagstofu Íslands að börn séu að meðaltali 12 til 15 mánaða þegar þau komast í dagvistun
22
hér..
. Leikskólar stytta í 36 stundir.
„Við á leikskólanum Hofi tókum þátt í tilraunaverkefni um styttingu vinnuvikunnar hjá borginni og vissum því vel hvað við vorum að fara út í þegar kom að því að stytta vinnuvikuna nú í haust,“ segir Særún Ármannsdóttir, leikskólastjóri í leikskólanum Hofi í Reykjavík ....
Auk þess að hafa innleitt styttinguna á eigin leikskóla hefur Særún, ásamt öðrum reynslumiklum leikskólastjórum, aðstoðað stjórnendur á öðrum leikskólum borgarinnar og víðar um land við að innleiða styttingu vinnuvikunnar. Niðurstaðan er sú að lang ... flestir leikskólar borgarinnar eru langt komnir í umbótasamtali og ætla að stytta vinnuvikuna í 36 stundir.
„Auðvitað vonast ég svo til þess að þegar vinnudagurinn styttist hjá fleiri hópum þá fari vinnudagur skólabarnanna okkar að styttast ....
Lestu meira um styttinguna á leikskólum í Reykjavík hér..
. Sjá allir kostina við að stytta vinnuvikuna
23
þátt í tilraunaverkefninu. Hver vinnustaður sem tekur þátt styttir vinnutíma um eina til þrjár klukkustundir í mánuði.
Gróa Sigurðardóttir, leikskólakennari á leikskólanum Hofi, sem tekið hefur þátt í tilraunaverkefninu, sagði frá sinni upplifun ... á að á leikskólanum Hofi hafi veikindadögum fækkað um 40 prósent auk þess sem mannekla sem gert hefur öðrum leikskólum erfitt fyrir að manna stöður hafi ekki haft áhrif á Hof.
Áfram verður fjallað um það sem fram kom á málþinginu á vef BSRB á næstunni
24
hefur óskað eftir því við öll aðildarfélög bandalagsins að þau hafi milligöngu um að afla upplýsinga frá þeim sveitarfélögum sem þau starfa í. Meðal þess sem spurt er um er hvaða dagvistunarúrræði eru fyrir hendi á vegum sveitarfélagsins, til dæmis leikskólar ... , algengan biðtíma eftir inntöku á leikskóla og fleira. . Nefndin telur mikilvægt að öllum foreldrum standi til boða viðeigandi dagvistunarúrræði fyrir börn sín að loknu fæðingarorlofi. Ástæðan er sú að ein helsta áskorun jafnréttismála ... ef að því loknu tekur við tímabil þar sem mæður axla ábyrgðina í ríkari mæli en feður. . BSRB leggur áherslu á að fæðingarorlof verði lengt í 12 mánuði og að við 12 mánaða aldur fái öll börn pláss á leikskólum. Þetta er mikilvæg forsenda
25
Seltjarnarnesi og Mosfellsbæ þar sem starfsfólk leikskóla, grunnskóla og frístundaheimila mun leggja niður störf, verði það niðurstaða atkvæðagreiðslnanna. Kosningu lýkur á hádegi á laugardag og niðurstöður verða kynntar í kjölfarið.
Kjaradeilan snýr ... að sameiginlegri kröfu félaganna um að starfsfólk sveitarfélaga, sem vinna m.a. á leikskólum, grunnskólum, sundlaugum, íþróttamiðstöðvum og þjónustu við fatlað fólk fái sömu laun fyrir sömu eða sambærileg störf innan sömu stofnunar eða sveitarfélags ... viðsemjendur okkar til samninga.
Verði verkfallsboðun samþykkt verður fyrsta lota þeirra 15. og 16. maí í leikskólum, grunnskólum og frístundaheimilum Kópavogs, Garðabæjar, Seltjarnarness og Mosfellsbæjar, en það er misjafnt eftir sveitarfélögunum
26
sjáið þið mat samfélagsins á virði starfa leiðbeinenda á leikskólum. Launin eru þó ögn skárri í Reykjavík heldur en í Kópavogi eða öðrum sveitarfélögum. Þar munar heilum 45 þúsund krónum á mánuði. Það er vegna þess að Reykjavíkurborg greiðir sérstakar ... aukagreiðslur vegna þessara starfa sem hin sveitarfélögin gera ekki. Og neita að gera. Þau hafa hafnað sjálfsögðum kröfum okkar fólks um sömu laun fyrir sömu störf á leikskólum um landið allt. Gætuð þið lifað af á þessum launum
27
Flestir sem þekkja fólk sem á ung börn hafa heyrt sögurnar. Það gengur ekkert að fá inni á leikskóla eftir fæðingarorlof. Það eru engin dagforeldri í bæjarfélaginu en mögulega kemst barnið inn hjá dagforeldri í öðru bæjarfélagi eftir hálft ár ... eru foreldrarnir komnir í villta vestrið, þar sem frumskógarlögmál virðast ríkja. Sumir eru heppnir og koma sínu barni að hjá dagforeldri. Aðrir búa við þá þjónustu að bæjarfélagið sem þeir búa í tekur við börnum á leikskóla frá 12 mánaða aldri og þurfa ... landsins. Sú úttekt leiddi í ljós að mikill munur er á þeirri þjónustu sem stendur foreldrum til boða að loknu fæðingarorlofi. Staðreyndin er sú að börn eru að jafnaði um 20 mánaða gömul þegar þau komast inn á leikskóla. Þar sem fæðingarorlofið er aðeins ... níu mánuðir er staðan sú að foreldrar þurfa að meðaltali að brúa um 11 mánaða umönnunarbil milli fæðingarorlofs og leikskóla.
Margir eru svo heppnir að börn þeirra komast tiltölulega fljótt að hjá dagforeldrum. En það eru engar kvaðir ... við eftirspurn foreldra. Úttekt BSRB sýnir að sum sveitarfélög velta því lítið sem ekkert fyrir sér hvernig og hvort foreldrar nái að brúa bilið milli fæðingarorlofs og leikskóla. Önnur sveitarfélög reyna að tryggja framboð dagforeldra en segja það erfitt
28
Borgarbyggð hefur nú bæst í hóp sveitarfélaga sem bjóða dagvistun barna frá 9 mánaða aldri. Þó það sé fagnaðarefni að sveitarfélög taki þátt í að brúa bilið milli fæðingarorlofs og leikskóla, hið svokallaða umönnunarbil, telur BSRB eðlilegra ... munu tveir af fimm leikskólum í Borgarbyggð taka inn börn frá níu mánaða aldri frá og með næsta hausti. Um er að ræða tilraunaverkefni til eins árs. Kveikjan er meðal annars sú staðreynd að dagforeldri sem starfaði í sveitarfélaginu hefur ákveðið ....
Könnun bandalagsins leiddi í ljós að börn eru að meðaltali 20 mánaða þegar þau komast inn á leikskóla, en fæðingarorlof er aðeins 9 mánuðir. Þá eru dagforeldrar aðeins starfandi í 21 af 74 sveitarfélögum, en þar búa um 88% íbúa landsins.
Tryggir
29
Eitt af mikilvægustu verkefnum allra sveitarfélaga á landinu eru umönnun og kennsla barna. Engu að síður búa allt of margir foreldrar ungra barna við þær aðstæður að sveitarfélög tryggja ekki aðgang að leikskóla
30
sem foreldrar hafa til töku fæðingarorlofs úr 24 mánuðum í 18. Ekki er hægt að tryggja að börn komist inn á leikskóla við 18 mánaða aldur í öllum sveitarfélögum og varhugavert að stytta tímabilið áður en bilið milli 12 mánaða fæðingarorlofs og leikskóla verður
31
að hjá dagforeldrum eða leikskólum. Í sumum sveitarfélögum eru ekki starfandi neinir dagforeldrar og leikskólinn tekur við börnum um 24 mánaða aldur. Í þeim tilfellum kann því móðirin að vera næstum því níu sinnum lengur frá störfum en faðirinn. Það þarf varla að fara ... bilið milli fæðingarorlofs og leikskóla.
Hámarksgreiðslur í fæðingarorlofi hafa verið hækkaðar en mikið vantar upp á að staðið sé við stóru loforðin. Íslenska fæðingarorlofskerfið hefur verið óbreytt í 18 ár. Að okkar áliti er kominn tími
32
Seltjarnarnes. Skagafjörður. Snæfellsbær. Stykkishólmur. Suðurnesjabær. Vestmanneyjar. Vogar. Ölfus.
. Í Garðabæ munu aðgerðirnar ná til starfsfólks leikskóla, sundlauga og bæjarskrifstofu
33
fæðingarorlofi. Þá telur starfshópurinn mikilvægt fyrir jafnrétti kynjanna að hægt verði að bjóða börnum dvöl á leikskóla eftir að fæðingarorlofi foreldra lýkur. Lagt er til að stofnuð verði verkefnisstjórn með fulltrúum ríkis og sveitarfélaga sem vinni ... þarfagreiningu og aðgerðaáætlun um leiðir, þar með talið fjármögnun, sem gerir mögulegt að bjóða öllum börnum dvöl á leikskóla við tólf mánaða aldur frá 1. janúar 2021. . Í hópnum áttu sæti fulltrúar frá BSRB, Alþýðusambandi Íslands, Bandalagi
34
hafa umtalsverð áhrif á starfsemi grunn- og leikskóla, íþróttahús, sundlaugar og velferðarsvið Kópavogsbæjar..
Í sumar framlengdu öll bæjarstarfsmannafélög innan BSRB kjarasamninga sína
35
orlofs og úrræða.
Hagtölur sýna að flest börn yngri en eins árs eru heima hjá sér en ekki hjá dagforeldrum eða á leikskóla. Foreldrar segja að dagforeldrar og leikskólar taki almennt börn inn að hausti en börn fæðast alla mánuði ársins og því geti ... liðið þó nokkur tími frá lokum fæðingarorlofs og þar til dagvistunarúrræði fæst. . Í sumum sveitarfélögum starfa engir dagforeldrar og misjafnt er hvort leikskólar taki börn inn eins árs eða tveggja ára. Samanborið við réttindi á önnur
36
Mikilla áhrifa gætir af verkföllum í þessum samfélögum þar sem skólastarf er verulega skert í flestum grunnskólum, frístundarstarf hefur verið fellt niður, fjöldamargir leikskólar þurft að loka og foreldrar að vera heima með börnum sínum. Náist
37
framfara í jafnréttismálum á Íslandi, mikilvægi leikskóla fyrir öll börn til að gera konum kleift að vera fullir þátttakendur á vinnumarkaði, skiptingu fæðingarorlofs milli foreldra og leiðir til að takast á við kynbundinn launamun.
Konur í Úkraínu
38
hjá SFR voru Persónuvernd, Ríkisskattstjóri og Framhaldsskólinn í Vestmannaeyjum en hjá St.Rv. voru Norðlingaskóli og Leikskólinn Vallarsel ... stofnana.
Leikskólinn Vallarsel á Akranesi í flokki minni stofnana.
Hástökkvarinn hjá St.Rv. er Barnavernd Reykjavíkur, en það er stofnunin sem hækkaði mest milli ára, eða um 19 sæti.
SFR stéttarfélag veitir einnig tíu
39
fólk sem sinnir ómissandi störfum m.a. í leikskólum, grunnskólum, frístundaheimilum, í þjónustu við fatlað fólk, sundlaugum, íþróttamannvirkjum og bæjarskrifstofum og er að stærstum hluta til konur. Á ársgrundvelli nemur þessi launamismunur fólks í sömu ... frá stuðningsfulltrúum, komast ekki í frístund eftir skóla og fjöldamargir leikskólar þurfa að loka. Ekki er gripið til verkfallanna af léttúð heldur til að knýja sveitarfélög landsins að samningsborðinu sem neita að leiðrétta launamisrétti gagnvart starfsfólkinu
40
Mun fleiri konur en karlar þurftu að vera heima hjá börnum þegar grunnskólar og leikskólar skertu þjónustu í COVID-19 faraldrinum samkvæmt könnun sem unnin var fyrir BSRB.
Rúmur þriðjungur þeirra sem tóku þátt í könnuninni, um 36 prósent ... , þurftu að vera heima með barn eða börn vegna skertrar þjónustu grunn- eða leikskóla vegna COVID-19 faraldursins. Konur virðast frekar hafa sinnt þessu hlutverki en karlar, en 42 prósent kvenna svöruðu spurningunni játandi en um 30 prósent karla