81
BSRB í kjarasamningsgerðinni eru skýr og við munum ekki ganga frá kjarasamningum fyrr en þau hafa náðst. Við höfum lagt áherslu á styttingu vinnuvikunnar úr 40 stundum í 35 og meira hjá vaktavinnufólki. Við krefjumst jöfnunar launa milli almenna ... og opinbera vinnumarkaðarins, viljum áframhaldandi launaþróunartryggingu og bætt starfsumhverfi opinberra starfsmanna. Launaliðurinn og ýmis sérmál eru á borði hvers aðildarfélags fyrir sig en þar er áherslan á að hækka lægstu launin mest.
Þungur ... . Það er fullkomin samstaða um það innan BSRB að ekki verði gengið til kjarasamninga öðruvísi en svo að okkar félagsmenn geti eftir þá lifað af á laununum sínum og að vinnuvikan verði stytt. Það verður ekki skrifað undir nýjan kjarasamning öðruvísi en að tekin verði ... markviss skref í átt að jöfnun launa milli markaða, að samið verði um bætt starfsumhverfi og launaþróunartryggingu.
Á nýju ári mun BSRB og okkar öflugu aðildarfélög beita öllum þeim vopnum sem við höfum til að tryggja þessi miklu hagsmunamál. Verði
82
og launin í engu samræmi við það. Kvennastörf hafa verið og eru enn vanmetin og ljóst er að leiðrétta þarf það sögulega óréttlæti. Það er spurning um forgangsröðun hjá sveitarfélögum að leggja leikskólunum til nægilegt fjármagn til þess að greiða almennileg ... laun, tryggja að vinnuálag sé hæfilegt og vinnuaðstæður góðar. Leikskólar eru gríðarlega mikilvæg grunnþjónusta sem flest okkar nýta sér á einhverjum tíma. Leikskólar efla þroska og velferð barna og án leikskóla myndu hjól atvinnulífsins staðna ... til að vinna heima og treysta sér til þess að gera það með leikskólabarn eða -börn á heimilinu. Það á þó aðallega við störf þar sem hærri laun eru greidd, til dæmis ýmis sérfræðistörf. Fólk með fasta viðveru á lægri launum hefur ekki sama sveigjanleika – nema ... það minnki við sig vinnu til að mæta aukinni umönnunarþörf heima fyrir. Þetta er raunveruleiki allt of margra kvenna nú þegar sem leiðir af sér lægri laun og lægri ævitekjur – og er stór ástæða kynbundins launamunar í íslensku samfélagi. Það er því alvarlegt
83
Helstu atriði samningsins eru:.
að laun hækki um 2,8% eða að lágmarki 8000. kr ... . fyrir dagvinnu miðað við fullt starf. Á launum sem eru lægri en 230.000 kr. á mánuði komi sérstök hækkun til viðbótar að upphæð 1.750 kr
84
og ályktun um hækkun launa og verndun samningsréttarins.
Britta sagði meðal annars frá því að EPSU hefur undanfarin ár meðal annars unnið með stéttarfélögum fangavarða því víða eru starfsaðstæður þeirra algjörlega óviðunandi vegna yfirfullra fangelsa ... og fjárskorts. Samningsrétturinn er brotinn og rétturinn til verkfalla eða aðgerða ekki til staðar.
Fulltrúar fjölmargra þjóða lögðu til málanna um réttindi starfsmanna og þar kom m.a. fram að í Portúgal hafa laun opinberra starfsmanna staðið í stað ... í meira eða minna í tíu ár, engin þróun hefur orðið í réttindamálum, einkavæðing hefur aukist og eftirlaunasjóðir eru í hættu.
Víða hafa stjórnvöld notað efnahagskreppuna 2009 til að lækka laun opinberra starfsmanna og skerða réttindi
85
réttinda. Heildarsamtök opinberra starfsmanna hafa tekið þátt í þeirri vinnu enda miklir hagsmunir í húfi. Það er skýr krafa BSRB að ef jafna á lífeyrisréttindi á milli almenna og opinbera vinnumarkaðarins þurfi laun opinberra starfsmanna að hækka ... og vilji er til þess innan bandalagsins að ná víðtækri sátt um lífeyriskerfið. Heildarhagsmunir launafólks alls, t.d. þeirra sem færast á milli markaða, eru miklir og því verður aldrei sátt um eitt lífeyriskerfi nema að laun á almennum og opinberum ... vinnumarkaði verið sambærileg. Það er því skýr krafa BSRB að komi til jöfnunar lífeyrisréttinda þarf að bæta opinberum starfsmönnum það upp í launum,“ segir Elín Björg Jónsdóttir formaður BSRB
86
Að hækka laun
Að stytta vinnuvikuna
Að tekin verði upp ný launatafla ...
Útrýma kynbundnum launamun
Endurskoða vaktavinnukaflann
Laun verði jöfnuð/leiðrétt á milli
87
Fyrsta skýrsla kjaratölfræðinefndar, nýs samstarfsvettvangs um gerð og hagnýtingu tölfræðigagna um laun og efnahag, verður kynnt miðvikudaginn 16. september klukkan 11. Í skýrslunni er fjallað um kjarasamningslotuna sem hófst árið 2019, umfang ... kjarasamningagerðar og þróun efnahagsmála og launa. . Kynningin verður í formi fjarfundar og hlekkur á hann birtur þegar nær dregur. Ásmundur Einar Daðason félags- og barnamálaráðherra mun ávarpa fundinn og Edda Rós Karlsdóttir, formaður
88
hefur verið verulega vanfjármagnað síðustu ár. Ekki er minnst á stóraukið álag vegna heimsfaraldurins eða rannsóknir sem hafa sýnt neikvæð áhrif arðsemiskröfu á þjónustu, laun og starfsaðstæður fólksins sem veitir þjónustuna.
Nú í aðdraganda kjarasamninga ....
Nú hefur sprottið upp ný saga sem hefur verið endurtekin undanfarnar vikur og mánuði með mismunandi tilbrigðum. Þessi nýja saga gengur út á að alltof mörg starfi hjá hinu opinbera og hversu ótrúlega há laun þetta fólk fái. Eins og með aðrar sögur ... úr svipaðri átt sýna allar tölur að þetta er uppspuni. Fjöldi opinberra starfsmanna hefur haldist í hendur við fjölgun þjóðarinnar undanfarin ár og laun eru hæst á almennum vinnumarkaði en ekki opinberum.
Sögur hafa áhrif. Líka þær sem eru rangar, eins ... með augljósum neikvæðum áhrifum á þjónustuna og þau sem þar starfa. Þetta eru stofnanir sem hafa verið í auga stormsins í faraldrinum en samt er þörfum þeirra ekki sýndur skilningur.
Sögur sem þessar ýta einnig undir það viðhorf að ekki megi jafna laun ... milli markaða eða leiðrétta laun starfstétta sem hafa búið við áralangt misrétti vegna þess að rangt var metið í upphafi. Laun kvennastétta í dag byggja á kerfisbundnu og sögulegu misrétti. Þegar atvinnuþátttaka kvenna jókst á síðari helming 20
89
eru þeim ekki greidd umsamin laun. Fjöldi ungra manna hefur dáið við þessar aðstæður,“ sagði Sharan Burrows framkvæmdastjóri ITUC, Alþjóðasambands verkalýðsfélaga, fyrir fáeinum mánuðum þegar ljóst varð að heimsmeistarakeppnin í knattspyrnu yrði haldin í Katar ... , laun og aðbúnað fólksins sem starfar við framkvæmdirnar..
Katar er eitt auðugasta land heims en býr við svokallað kafala-kerfi. Í því fellst að atvinnurekendur ákveða ... . Fréttamenn Ekstrabladet fjölluðu nýverið um nepalska farandverkamenn í Katar en talið er að þeir séu um hálf milljón í landinu. Þar lýsir fólk þeim veruleika að ekki fáist fyrirfram umsamin laun. Í stað 8 tíma vinnudags, 5 daga vikunnar er fólk látið ... vinna 9-14 tíma á dag 6 daga í viku. Verði fólk veikt og komist ekki til vinnu einn dag missir það laun tveggja daga. Stofnun verkalýðsfélaga er með öllu bönnuð og enginn leið er fyrir farandverkafólkið að fá greitt úr málum sínum. Fólkið býr tugum saman
90
eru:.
að laun hækki um 2,8% eða að lágmarki 8000. kr. fyrir dagvinnu miðað við fullt starf. Á launum sem eru lægri en 230.000 kr. á mánuði komi sérstök hækkun til viðbótar að upphæð 1.750 kr
91
Fram kom á fundinum að nokkuð misjafnt er hversu langt kröfugerðir einstaka félaga eru komnar. Almennt hafa kröfugerðir félaganna ekki verið lagðar fram þótt margar þeirra séu langt komnar. Talsvert var fjallað um mikilvægi kaupmáttaraukningu launa, hækkun ... lægstu launa umfram önnur, stöðu millitekjuhópa og gerð stuttra kjarasamninga..
Fundarmenn fjölluðu einnig um bætt vinnubrögð við kjarasamninga og þá áherslu sem BSRB hefur lengi
92
er komið með nóg af þessu óréttlæti – og það vill fara í frekari aðgerðir. Það er sjálfsagt réttlæti að fólk fái sömu laun fyrir sömu störf og löngu tímabært að að hækka lægstu launin svo fólk í ómissandi störfum nái endum saman“ – sagði Sonja Ýr
93
Ísafjarðarbæjar samþykkti fyrir nokkru að taka tilboði þeirra um framkvæmd könnunarinnar í október á síðasta ári. Verkefnið felst í skoðun á launakjörum starfsmanna sveitarfélagsins með hliðsjón af kynferði og megin markmiðið er að greina laun starfsmannanna ... og helstu áhrifaþætti sem og að bera saman laun og kjör karla og kvenna sem starfa hjá Ísafjarðarbæ. Sjá má fréttina í heild sinni á vef bb.is
94
Þrátt fyrir að lögð hafi verið þung áhersla á að bæta lægstu launin í kjarasamningum undanfarið hafa kjör tekjulægstu hópanna setið eftir. Skerðingar á barnabótum, vaxtabótum og öðrum mikilvægum kerfum hafa gert það af verkum að staða fjölda fólks ... . Það mætti til dæmis gera með því að styrkja á nýjan leika barnabóta- og vaxtabótakerfin. Benda má á að helstu fjárhæðir í vaxtabótakerfinu hafa verið óbreyttar í nærri áratug. Á þeim tíma hefur verðlag hækkað um 22 prósent, laun um 64 prósent og íbúðarverð ... þess að axla í langflestum tilvikum ábyrgðina á því að brúa umönnunarbilið. Konur eru því um fjórfalt til fimmfalt lengur frá vinnumarkaði en karlar. Það bitnar á launum og starfsþróunarmöguleikum kvenna á vinnumarkaði.
Einnig gleymist oft að í tillögum ... starfshópsins var lagt til að fyrstu 300.000 kr. yrðu óskertar en að svo fái foreldrar 80% af launum þar til þakinu er náð. Að lækka um 20% í launum er mjög erfitt fyrir lágtekjuhópa ofan á allan þann kostnað sem fylgir því að eignast barn. Því er mikilvægt
95
Helstu atriði hins nýja samnings eru:.
að laun hækki um 2,8% eða að lágmarki 8000. kr. fyrir dagvinnu miðað við fullt starf ...
Laun að 241.000 kr. hækka um 9.750 kr
eingreiðsla að upphæð 14.600 kr. greiðist við upphaf samnings miðað við að starfsmaður sé í fullu starfi en annars
96
borinn undir atkvæði..
Helstu atriði samningsins eru:.
að laun ... hækki um 2,8% eða að lágmarki 8000. kr. fyrir dagvinnu miðað við fullt starf. Á launum sem eru lægri en 230.000 kr. á mánuði komi sérstök hækkun til viðbótar að upphæð 1.750 kr
97
er í ákvæði laga sem styrkja kjarasamning með áherslu á ráðningarsamning, laun, launagreiðslur, orlof og frídaga, veikindi og veikindalauna.
· Farið er í frádráttarliði og skatt. .
· Nemendur fá verkefni sem felast í útreikningum launa og launaliða
98
Fjallað er um þróun efnahagsmála og launa í yfirstandandi kjarasamningalotu í haustskýrslu Kjaratölfræðinefndar (KTN) sem og uppgjör vegna síðustu kjarasamningalotu árin 2019 til 2022. Niðurstöður skýrslunnar voru kynntar í húsi ríkissáttasemjara ... og hjá ríkinu. Grunnlaun og regluleg laun voru hæst á almenna markaðnum en regluleg heildarlaun hæst hjá ríkinu. Ríkið greiddi hæstu miðgildislaun á alla þrjá mælikvarða launa, þau voru næsthæst á almennum markaði og loks hjá Reykjavíkurborg og önnur
99
Afturvirk hækkun á launum vegna launaþróunartryggingar getur haft áhrif á atvinnuleysisbætur og greiðslur úr fæðingarorlofssjóði samkvæmt upplýsingum ... því að hafa samband við Vinnumálastofnun og staðfesta að greiðslurnar séu til komnar vegna þess tíma sem viðkomandi var við störf hjá hinu opinbera. Sé það gert, til dæmis með því að senda launaseðil í gegnum mínar síður, mun eingreiðsla á launum frá því viðkomandi
100
Helstu atriði samningsins eru:.
að laun hækki um 2,8% eða að lágmarki 8000. kr. fyrir dagvinnu miðað við fullt starf. Á launum