41
Vandræðagangur ríkisstjórnarinnar dylst heldur engum. Sérstakur hagræðingarhópur birtir tillögur sem er svona samansoðinn óskalisti, aðeins örfáum mánuðum eftir að ríkisstjórnin afsalaði sér margra milljarða tekjum með aðgerðum sínum í sumar. Við ríkisstarfsmenn
42
.
.
.
Þegar horft er á næstu fimm mánuði frá júní og fram í október má sjá að mikill viðsnúningur hefur orðið á aðstæðum ungs fólks á vinnumarkaði, eins og sjá má á myndinni hér að neðan. Staðan á sumar- og haustmánuðum í ár er svipuð og hún var sömu mánuði 2019
43
hjá vaktavinnufólki.
Áhrifin af styttingu vinnuvikunnar voru sérstaklega mikil hjá vaktavinnufólki, sem upplifði fleiri samvinnustundir með fjölskyldu eftir að vinnuvika þeirra styttist.
Upplifun stjórnenda af eigin styttingu var sú að sumir
44
sveigjanleika í skipulagi á vinnu og vinnutíma starfsmanna og að starfsmönnum sé auðveldað að koma til starfa eftir fæðingarorlof. Í sumum kjarasamningum aðildarfélaga BSRB er fjallað um sveigjanleika vegna fjölskylduábyrgðar og eru þau ákvæði oft orðuð
45
á höfuðborgarsvæðinu og heildartala barna á biðlista á höfuðborgarsvæðinu öllu að líkum lætur talsvert hærri.
Staðan er mismunandi milli frístundaheimila, á sumum gengur ágætlega að ráða starfsmenn en á öðrum vantar enn fjölda starfsmanna. Samkvæmt upplýsingum
46
Í Morgunblaðinu í dag er fjallað um fækkun ríkisstarfsmanna og hagræðingaraðgerðir ríkisstjórnarinnar. Árni Stefán Jónsson, formaður SFR, segir að svo virðist sem sumum
47
að líta til þessa. Jöfnuður í samfélaginu er ein helsta forsenda stöðugleika. Á meðan sumir eiga varla til hnífs og skeiðar og horfa á aðra greiða sjálfum sér margföld árslaun venjulegs launafólks í bónusa eða arð verður engin sátt og enginn stöðugleiki ... , einkavæðingarinnar. Þetta sjáum við í allri umræðu um heilbrigðiskerfið í dag. Þar vilja sumir meina að eina leiðin til að bæta kerfið sé að auka enn við einkarekstur í því. Miklu skiptir að almenningur standi vörð um heilbrigðiskerfið og mótmæli slíkum áformum
48
„Það verður aldrei sátt í okkar samfélagi á meðan bætt kjör og betri lífsgæði eiga bara við um suma en ekki alla,“ sagði Elín Björg Jónsdóttir, formaður BSRB, í opnunarávarpi sínu á 45. þingi BSRB á Hilton hótel Nordica í morgun
49
hverju sinni. Í gegnum tíðina hafa stéttarfélögin haft áhrif á hvernig við byggjum samfélag okkar upp og hvernig gæðunum er skipt. Þetta hlutverk hefur innan sumra stéttarfélaga fengið minna vægi á undanförnum árum,“ sagði Elín Björg og sagði ástæðurnar
50
og í dag að hluta til það sammerkt að sumir sjá henni allt til foráttu. Þá voru til dæmis ýmsir þeirrar skoðunar að enginn ávinningur væri af því að hætta að vinna á laugardögum. Þær skoðanir hafa ekki elst vel.
Breytingarnar á síðustu fimm áratugum ... til að sinna fjölskyldu og áhugamálum. Á sama tíma sýna rannsóknir að afköstin dragast ekki saman þó vinnutíminn styttist og í sumum tilfellum aukast þau.
Við viljum eflaust flest gera samfélagið fjölskylduvænna. Með styttri vinnuviku geta foreldrar
51
á vinnumarkaði á meðan bætt kjör og aukin lífsgæði eru bara fyrir suma en ekki alla.
Sonja Ýr Þorbergsdóttir, formaður BSRB
52
Samanburður á hámarksgreiðslum í orlofi er erfiður því í sumum Norðurlandanna lækka greiðslur eftir því sem líður á orlofið. Þegar greiðslur í upphafi fæðingarorlofs eru skoðaðar má sjá að hámarksgreiðslan er lægst í Danmörku, rúmlega 342 þúsund krónur
53
Sumrin eru frábær árstími til að njóta lífsins með fjölskyldu og vinum enda flestir sem taka sér sumarfrí á þessum tíma árs. Þó það sé gott að eiga gæðastundir á sumrin er markmið BSRB að fjölga þeim allt árið um kring. Stór áfangi í þá átt
54
hefur ekki reynt að meta kostnað við þessar aðgerðir en ætla má að hann skipti hundruðum milljóna.
Með öðrum orðum, hundruðum milljóna króna er eytt í aðgerðir sem sumar hverjar virðast óþarfar. Á sama tíma eru ekki til peningar til að eyða
55
bara litið á þig sem fyrirtæki. Þú semur sjálf/ur/t um þín kjör við atvinnurekandann með verksamningi og færð ekki þau réttindi sem felast í ráðningarsambandi, bæði hjá atvinnurekanda og í félagslegum kerfum. Í sumum tilvikum getur þetta verið hið besta mál ... . En það er ekki hægt að neita því að löggjöfin okkar er ansi mikill bútasaumur. Eitthvað varð til eftir baráttu og kjaradeilur og stendur óhreyft, annað kom í gegnum EES samninginn og sumt hvílir á gömlum grunni og hefur verið uppfært í takt við þarfir nútímans
56
Eflaust eru margir á ferð og flugi yfir hásumarið enda sumarið frábær tími til að ferðast um Ísland, heilsa upp á vini og ættingja og skoða náttúruna. Ferðamönnum er tryggður réttur til að fara um landið í lögum um náttúrvernd, gæti
57
ekki nægilega alvarlegt, það sé erfitt, óþægilegt eða viðkomandi kenni sér um. Samt getur áreitnin setið lengi í viðkomandi, sem gjarnan leitar til einhvers; fjölskyldu, vina eða samstarfsfélaga. Sumum finnst málið aldrei hafa verið gert upp og upplifa minni
58
að ástæður fjarvista frá vinnu við upphaf þjónustu væri stoðkerfisvandi en 44 prósent nefndu geðræn vandamál.
Aðrar ástæður voru ekki jafn algengar, en í sumum tilvikum nefndu þau sem leituðu til VIRK fleiri en eina ástæðu. Þannig nefndu um 5 prósent
59
læknar ætli að stefna ríkinu þar sem þeir fái ekki að ganga inn í samning við Sjúkratryggingar. Svo virðist sem sumir líti á það sem réttindi lækna að skrá sig inn á samninginn, veita þjónustu og senda ríkinu svo reikninginn. Það sé afar einkennilegt
60
náms- og starfsvali.
Það er þó einnig vert að benda á mikilvægi foreldra í þessum efnum. Rannsóknir sýna að foreldrar hafa mikil áhrif á náms- og starfsval. Í sumum tilfellum geta þeir verið aðal áhrifavaldurinn. Það er mikilvægt að stuðningur