361
þeirra til samfélagsins í launasetningu.
Loks er því sérstaklega beint til stéttarfélaga að auka hlut kvenna í samninganefndum við gerð kjarasamninga og þau setji umönnunarstörf í forgang í verkalýðspólitísku starfi sínu, stefnumótun og aðgerðum.
Skýrslu
362
Enn á ný fáum við sönnur þess að sumt fullvinnandi fólk nær ekki endum saman og getur ekki mætt óvæntum útgjöldum. Það er verk að vinna í næstu kjarasamningum og í félagslegri umgjörð samfélagsins.“ segir Drífa Snædal, forseti Alþýðusambands Íslands
363
undirbúningsferli er stytting vinnuvikunnar að komast til framkvæmda á vinnustaðnum um þessar mundir.
Undirbúningsvinna fyrir styttingu vinnuvikunnar hjá Jafnréttisstofu hófst í apríl, stuttu eftir að samið var um styttingu í kjarasamningum, og lauk
364
á dagvinnutíma.
Tilraunaverkefninu lauk í lok ágúst 2019 og starfsmenn leikskólans Hofs biðu óþreyjufullir eftir því að ákvæði um styttingu vinnuvikunnar kæmi inn í kjarasamninga. „Það var sorg í starfsmannahópnum þegar við misstum styttinguna
365
vegar. Í kjarasamningi FSS og ríkisins sagði að starfsmaður skyldi fá 13,04% orlofsfé á yfirvinnu- og álagsgreiðslur en því var haldið fram af þjónustuskrifstofunni að þar sem yfirvinnan væri greidd á sumarorlofstíma þyrfti ekki að greiða orlofslaun ofan
366
sem hafa það að markmiði að leiðrétta kerfisbundið vanmat á störfum þar sem konur eru í meirihluta. Hópurinn var skipaður í kjölfar yfirlýsingar ríkisstjórnarinnar í tengslum við gerð kjarasamninga milli aðildarfélaga BSRB og ríkis og sveitarfélaga í mars 2020. Tillögurnar
367
launahækkunum kjarasamninga, sem hefði kallað á 17 þúsund króna hækkun um áramót og 24 þúsund krónur frá 1. apríl næstkomandi.
„Atvinnuleysi hefur aukist mikið á síðustu misserum og var 5 prósent áður en áhrifa heimsfaraldursins fór að gæta í íslensku
368
Einstæðir foreldrar og lágtekjufólk fyrir mesta högginu.
BSRB hefur árum saman barist fyrir styttingu vinnuvikunnar, og ein helsta ástæða þess er að auka möguleika fjölskyldufólks til að eyða meiri tíma saman. Stór skref voru tekin í kjarasamningum
369
og bæta vinnubrögð við gerð kjarasamninga. . Markmið BSRB og annarra heildarsamtaka opinberra starfsmanna var frá upphafi að tryggja óbreytt réttindi allra sem þegar greiða í opinbera lífeyrissjóði, en einnig að gæta að réttindum framtíðarfélaga
370
„Við stöndum frammi fyrir alvarlegustu deilum á vinnumarkaði í áraraðir. Á síðasta ári voru kjarasamningar megin þorra launafólks framlengdir með mjög hóflegum launahækkunum. Með þeim samningi var skapað tækifæri fyrir stjórnvöld
371
markmiðum sínum um að efla mönnun, heilbrigðisþjónustu á réttu þjónustustigi og ásættanlegan biðtíma.
Húsnæðismál, stuðningur við barnafjölskyldur, almanna- og atvinnuleysistryggingar.
Í komandi kjarasamningum munu samtök
372
Þrátt fyrir að lögð hafi verið þung áhersla á að bæta lægstu launin í kjarasamningum undanfarið hafa kjör tekjulægstu hópanna setið eftir. Skerðingar á barnabótum, vaxtabótum og öðrum mikilvægum kerfum hafa gert það af verkum að staða fjölda fólks
373
og Nordjobb og Nordplus, og leggja enn frekari áherslu á úrræði sem hvetja til hreyfanleika með sanngjörnum starfskjörum, almennum kjarasamningum og aukinni aðild að stéttarfélögum
374
við þeim vanda sem blasir við launafólki. Þvert á móti boðar það niðurskurð á barnabótum, húsnæðisbótum, vaxtabótum og stofnframlögum til almennra íbúða.
BSRB hefur, ásamt ASÍ, BHM og KÍ, lagt ríka áherslu á húsnæðismál nú í aðdraganda kjarasamninga
375
á vinnumarkaði og tengdum kerfum, svo sem í almannatryggingakerfinu, eru margar og réttarheimildirnar sömuleiðis. Skilgreiningar á hugtökum eru ekki samræmdar milli ólíkra lagabálka og kjarasamninga, sem e.t.v. er eðlilegt í einhverjum tilvikum, en veldur
376
leiguhúsnæði með viðráðanlegri leigu. .
„Ég treysti því að stjórnvöld standi við sínar yfirlýsingar í tengslum við kjarasamninga og mér heyrist á öllu að það sé sæmileg sátt um þetta frumvarp og þess vegna ætti ekki að vera neitt að vanbúnaði
377
stéttanna sem dregist hafa aftur úr í launum. Trúir því einhver hér, að það sé tilviljun að þar sé oft um kvennastéttir að ræða?.
Laga þarf skattkerfið til að bæta kjör þeirra tekjulægstu.
Í kjarasamningum síðustu ára hafa verkalýðsfélög ... má alltaf gera betur og það er augljóst öllum sem vilja sjá að lægstu launin eru allt of lág. Það verður verkefni í komandi kjarasamningum. En hvers vegna finnur fólk það ekki í heimilisbókhaldinu að launin hafi hækkað?.
Skýringin er einföld. Á sama
378
má hér og hér. . „Hvað okkur varðar er þetta bara annað vinnumódel, sem krefst ekki pólitískrar ákvörðunar. Það eina sem við þurftum að breyta var hlé samkvæmt kjarasamningi eftir fyrstu sex vinnustundirnar. Stéttarfélagið taldi að jákvæðar breytingar vegi þyngra og samþykktu
379
er að íslenskt launafólk standi þétt saman í baráttunni fyrir jafnrétti og samstöðu. Atvinnurekendur eru vel skipulagður hagsmunahópur sem hefur það markmið að hámarka arðgreiðslur til sín og halda launum starfsmanna niðri. Í aðdraganda allra kjarasamninga byrjar
380
eftir liggja í húsnæðismálum. Breiðholtið var byggt á grundvelli kjarasamninga og þrotlausrar baráttu launafólks en fram að þeim tíma bjó fjöldi vinnandi fólks í bæði óöruggu og heilsuspillandi húsnæði. Með stofnun Bjargs, sem er í eigu ASÍ og BSRB, og lögum