Polityka gospodarcza i podatkowa

Silne usługi publiczne to inwestycja w ludzi i pokój społeczny. Tymczasem polityka finansowa rządu zakłada zmniejszenie udziału wydatków publicznych w stosunku do PKB. Polityka cięć i koncentracja bogactwa, która obecnie ma miejsce w Islandii, jest szkodliwa dla społeczeństwa, wspiera podziały klasowe, zwiększa ryzyko marginalizacji i ubóstwa oraz pogłębia nierówności ze względu na dochody, zdrowie i edukację. BSRB odrzuca tę politykę, gdyż osłabia ona spójność społeczną, podkopuje gospodarkę i zwiększa ryzyko nadużycia władzy politycznej. Dlatego należy wzmocnić system usług publicznych, system płatności transferowych oraz zwiększyć dochody publiczne.

Decyzje rządowe, które dotyczą polityki gospodarczej powinny wspierać umowy zbiorowe, a nie redukować uzyskane przez pracowników podwyżki płac. Po dekadzie stabilności cen, inflacja ponownie wzrosła, co obniżyło siłę nabywczą pracowników. Główną przyczyną inflacji jest fakt, że obniżki podatków i niespodziewane, duże wydatki z budżetu państwa nie zostały zrównoważone zwiększeniem dochodów. Nadzór rządu nad siłami rynkowymi jest niewystarczający, a monopolistyczne praktyki w wielu sektorach w kraju prowadzą do rosnących cen. Niedobór mieszkań spowodował wzrost cen zakupu i wynajmu nieruchomości ponad średni wzrost poziomu cen, a ambitne plany budowy mieszkań nie zostały zrealizowane. Konsekwencjami wzrostu inflacji są wysokie stopy procentowe, które znacznie przewyższają możliwości gospodarstw domowych i firm. BSRB domaga się zdecydowanych działań w zakresie kontroli inflacji poprzez rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz zapewnienie nadzoru nad konkurencją rynkową. BSRB podkreśla, że system podatkowy powinien wspierać równość i spójność społeczną. Osoby zamożniejsze powinny wnosić proporcjonalnie większy wkład podatkowy niż osoby mniej zamożne, co powinno zostać osiągnięte przez wprowadzenie specjalnego progu podatkowego dla najwyższych dochodów oraz poprzez wprowadzenie podatku majątkowego od aktywów netto osób najbogatszych. BSRB domaga się podjęcia działań w celu przeciwdziałania narastającej nierówności majątkowej oraz opodatkowania właścicieli aktywów zakumulowanych w spółkach holdingowych, które nie prowadzą działalności gospodarczej.

BSRB postuluje podwyższenie podatku od zysków kapitałowych tak, aby podatek od zysków operacyjnych i podatek kapitałowy były porównywalne do podatku dochodowego, a także aby osoby o najwyższych dochodach kapitałowych płaciły proporcjonalnie wyższe podatki. Należy również zaostrzyć przepisy dotyczące opodatkowania dochodów szacunkowych, aby na minimalny poziom całkowitych dochodów nałożono podatek od dochodów Powinno się również znacznie wzmocnić kontrolę podatkową, ponieważ inwestycje w tym zakresie przynoszą duże zwroty do budżetu państwa. Samorządy lokalne świadczą mieszkańcom kluczowe usługi społeczne, a nakład ich pracy systematycznie rośnie. Jednak źródła dochodów samorządów nie odzwierciedlają tej tendencji. To skutkuje w niższych średnich wynagrodzeniach pracowników samorządowych w porównaniu do pracowników na prywatnym rynku pracy na Islandii. Ponadto powoduje to również niewystarczający rozwój najważniejszych podstawowych usług publicznych, co prowadzi do większego obciążenia pracowników i rodzin, szczególnie kobiet. BSRB uważa, że udział samorządów w dochodach podatkowych państwa powinien zostać zrewidowany i zwiększony.

Islandia cieszy się bogactwem zasobów naturalnych. BSRB domaga się, aby społeczeństwo miało należny udział w zyskach generowanych przez prywatne podmioty wykorzystujące zasoby naturalne, poprzez opodatkowanie renty ekonomicznej. BSRB przywiązuje również dużą wagę do tego, aby podstawowa infrastruktura pozostała własnością publiczną i zdecydowanie sprzeciwia się sprzedaży przedsiębiorstw publicznych w ręce firm prywatnych.

Wprowadzenie podatku węglowego od paliw kopalnych jest istotnym krokiem w kierunku redukcji emisji gazów cieplarnianych. BSRB domaga się, aby przed podjęciem decyzji o opodatkowaniu lub ulgach podatkowych mających na celu zmniejszenie emisji, przeprowadzono analizę wpływu tych podatków na różne grupy dochodowe. Jeżeli obciążenie podatkowe okaże się mieć nadmierny wpływ na grupy społeczne o niskich dochodach, należy podjąć działania niwelujące ten wpływ. To może zostać osiągnięte poprzez inwestycje w usługi przyjazne dla klimatu, które zastąpiłyby usługi podlegające dodatkowemu opodatkowaniu, lub poprzez wprowadzenie bezpośrednich płatności dla grup najbardziej obciążonych tym opodatkowaniem.

 

Zasiłek na Dzieci

BSRB uważa, że poprawa sytuacji rodzin o niższych dochodach powinna stanowić priorytet. Społeczeństwo oparte na zasadach równości nie powstanie, jeśli wszystkie rodziny nie będą w stanie zapewnić swoim dzieciom porównywalnych szans, niezależnie od statusu ekonomicznego i miejsca zamieszkania. Wsparcie należy zwiększyć szczególnie dla samotnych rodziców, ponieważ ich dzieci są znacznie bardziej narażone na ubóstwo niż dzieci będące pod opieką obojga rodziców. Islandia różni się od innych krajów nordyckich w kwestii zasiłku na dzieci. System opieki społecznej krajów nordyckich zakłada, że prawo do tych zasiłków jest takie samo dla wszystkich dzieci, niezależnie od dochodów rodziców. Wyjątkiem jest Dania, gdzie zasiłki obniża się w momencie osiągnięcia dochodów równych lub wyższych od średnich dochodów. BSRB uważa, że konieczna jest gruntowna reforma islandzkiego systemu, tak aby wzorował się on na systemie duńskim i zbudowany był w oparciu o najlepsze dostępne dane na temat warunków życia rodzin z dziećmi.

W Islandii dokonano już pewnych usprawnień w systemie zasiłku na dzieci w związku z umowami zbiorowymi. Konieczne są dalsze działania w celu zapewnienia, że zasiłek na dzieci nie będzie obniżony zanim osiągnięty zostanie średni poziom dochodów. Obecnie jedynie rodziny o najniższych dochodach otrzymują pełną kwotę zasiłku na dzieci. Zasiłek ten powinien podążać za rozwojem płac i być taki sam dla wszystkich dzieci, niezależnie od ich wieku.

 

Wsparcie Mieszkaniowe

BSRB podkreśla, że system wsparcia mieszkaniowego powinien zapewnić, aby koszty mieszkaniowe nie przekraczały 25% dochodu rozporządzalnego, tak aby gospodarstwa domowe o niższych dochodach oraz osoby o wysokim obciążeniu kosztami życia nie były nadmiernie przytłoczone kosztami związanymi z mieszkaniem.

Bezpośrednie wsparcie państwowe dla właścicieli mieszkań przeszło zasadniczą zmianę wraz z wprowadzeniem możliwości wykorzystania wolnych od podatku oszczędności emerytalnych na spłatę kredytów mieszkaniowych. Zamiast otrzymywać wsparcie finansowe z budżetu państwa poprzez dopłaty do odsetek, właściciele nieruchomości mieszkalnych sięgają po swoje oszczędności emerytalne w celu finansowania zakupu mieszkania, co skutkuje utratą przyszłych dochodów podatkowych państwa i gmin. Jednocześnie wsparcie z systemu dopłat do odsetek kredytów mieszkaniowych maleje z roku na rok, a obecne finansowanie tego systemu jest minimalne. Dlatego konieczne jest przeprowadzenie gruntownej rewizji wsparcia mieszkaniowego dla osób o średnich lub niższych dochodach, które posiadają własne mieszkania.

Zasiłek mieszkaniowy dla najemców wzrósł w ostatnich latach zgodnie z indeksem cen konsumpcyjnych. Należy zapewnić utrzymanie się tego trendu. Wsparcie mieszkaniowe dla najemców jest dwojakie: po pierwsze istnieją ogólne zasiłki mieszkaniowe uzależnione od dochodów i majątku, finansowane przez państwo; po drugie, istnieje specjalne wsparcie mieszkaniowe uzależnione od dochodów i majątku, oferowane przez gminy. Niektóre gminy opierają to wsparcie na spełnieniu określonych warunków społecznych, inne nie. Podejmowane są działania mające na celu połączenie obu systemów w jeden, aby zapewnić równe traktowanie najemców niezależnie od miejsca ich zamieszkania, jednak finansowanie tych działań nie zostało jeszcze zabezpieczone. BSRB domaga się, aby zagwarantowane zostały odpowiednie środki na połączenie tych systemów, z korzyścią dla najemców.

 

Zasiłek dla bezrobotnych i ubezpieczenie społeczne

Wszyscy mają prawo do bezpieczeństwa finansowego na każdym etapie życia, w każdej sytuacji, także w obliczu życiowych trudności. System ubezpieczeń społecznych powinien zapewniać wsparcie, gdy chorujemy, ulegamy wypadkom, starzejemy się lub tracimy pracę. W Islandii mieszkają grupy osób starszych, osób z niepełnosprawnościami, osób bezrobotnych i pracujących, które żyją w warunkach niestabilności finansowej i doświadczają niedostatku materialnego. Ta sytuacja nie tylko nie musi istnieć, ale jest ona też nie do zaakceptowania. Należy zapewnić, aby wysokość świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych oraz ulgi podatkowe były proporcjonalne do rozwoju płac. Należy też podnieść zasiłek dla bezrobotnych w taki sposób, aby nie był on niższy niż najniższe wynagrodzenie na rynku pracy. Okres indeksacji kwoty zasiłku dla bezrobotnych proporcjonalnie do wysokości uprzednio otrzymywanych dochodów powinien rozpoczynać się natychmiast po utracie pracy i trwać przez sześć miesięcy.

Did you find the content of this page helpful?